Mandat radnego jest to zbiór praw i obowiązków oraz związanej z nimi odpowiedzialności przysługującej radnemu jako reprezentantowi wspólnoty samorządowej.

Radni wybierani są w wyborach bezpośrednich. Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rady powiatu została szczegółowo określona w ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z dnia 16 lipca 1998 r.

W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie piętnastu w powiatach liczących do 40.000 mieszkańców oraz po dwóch na każde kolejne rozpoczęte 20.000 mieszkańców, ale nie więcej niż dwudziestu dziewięciu radnych. Zgodnie z powyższym zapisem ustawy o samorządzie powiatowym w skład Rady Powiatu Opatowskiego wchodzi 17 radnych.

Radny powiatu ma obowiązek:

• działać zawsze zgodnie z prawem, oraz pracować dla dobra wspólnego i pomyślności powiatowej wspólnoty samorządowej,
• kierować się dobrem powiatowej wspólnoty samorządowej i przyjmować zgłaszane przez mieszkańców powiatu postulaty i przedstawiać je organom powiatu do rozpatrzenia,
• brać udział w pracach organów powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, do których zostali wybrani lub desygnowani,
• nie brać udziału w głosowaniu, jeżeli dotyczy to ich interesu prawnego,
• nie podejmować dodatkowych zajęć, ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu,
• nie powoływać się swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami lub działalnością gospodarczą, prowadzoną na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami.

Uprawnienia radnego powiatu:

• z racji wykonywanej funkcji radnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Powyższej ochronie prawnej podlega również stosunek pracy radnego, gdyż jego rozwiązanie wymaga uprzedniej zgody rady powiatu,
• pracodawca radnego ma obowiązek zwolnić radnego od pracy zawodowej w celu umożliwienia mu brania udziału w pracach organów jednostki samorządu terytorialnego, w której sprawuje mandat,
• radnemu za sprawowania mandatu przysługuje dieta, jeśli rada powiatu tak postanowi i określi jej wysokość,
• radni mogą tworzyć kluby radnych.